Włoskowatość.

Włoskowatość - zjawisko, występujące na granicy zetknięcia cieczy z ciałem stałem lub gazem lub też dwóch nie mieszających się cieczy. Szczególnie wybitnie występuje ono w rurkach o wąskim przekroju, skąd też jego nazwa. Pod wpływem w. odchyla się na granicy zetknięcia powierzchnia cieczy od poziomu. Na swobodnej powierzchni ciecz ulega napięciu powierzchniowemu (ob.), wpobliżu ścian naczynia cząstki cieczy ulegają ponadto przyciąganiu (adhezji) ze strony ścian tegoż. Zależnie od tego, czy większą jest adhezja, czy też wzajemne przyciąganie cząstek (kohezja), czy więc ciecz zwilża ściany naczynia czy też nie.

Poziom cieczy podnosi się u brzegów lub też obniża, tworząc menisk wklęsły lub wypukły. Kropla wody, nafty rozlewa się szeroko na czystej powierzchni szkła, rtęć przeciwnie, tworzy krople. W  r u r k a c h   w ł o s k o w a t y c h  ( k a p i l a r a c h ) ciecz, zwilżająca ich ściany wznosi się ponad poziom swobodny cieczy, tworząc menisk wklęsły, ciecz niezwilżająca obniża się, ulega depresji kapilarnej, tworząc menisk wypukły poniżej swobodnego poziomu cieczy. Mówimy wówczas o  c i ś n i e n i u   w ł o s k o w a t e m , skierowanem ku górze lub na dół. W pierwszym przypadku mierzy je wprost ciśnienie słupa cieczy w rurce. Pomiędzy ciśnieniem włoskowatem a napięciem powierzchniowem cieczy istnieje prosty związek. Możemy sobie wyobrazić, że napięcie powierzchniowe, działające na obwodzie przekroju rurki dźwiga niejako ciężar całego słupa cieczy w rurce.

wówczas, jeżeli oznaczymy przez T napięcie powierzchniowe, d średnicę rurki, δ ciężar właściwy cieczy, h wysokość wzniesienia w rurce wł., mamy związek:

 dπT=(d2πhδ)/(4) skąd wynika T =1/4dhδ,

 z którego z łatwością otrzymujemy napięcie pow. cieczy.

To doświadczenie bardzo dobrze obrazuje zasadę włoskowatości:

Film YouTube.com